Τόσο η Κύπρος όσο και Κρήτη αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα στα θέματα υδροδότησης, εξαιτίας του νησιώτικου χαρακτήρα τους: κλιματικές αλλαγές, λειψυδρία, το φαινόμενο της υφαλμύρισης και το ψηλό κόστος των αφαλατώσεων προκαλούν πίεση στους οργανισμούς διανομής νερού. Ταυτόχρονα, οι αφανείς διαρροές, οι οποίες ανέρχονται στο 15-25% του πόσιμου νερού που παράγεται, αποτελούν μια από τις κύριες αιτίες για το μη-τιμολογημένο νερό. Η πρόκληση για τους οργανισμούς διαχείρισης νερού είναι η εξοικονόμηση πόρων, για διασφάλισης της βιωσιμότητας του νερού, και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογιών παρακολούθησης και ελέγχου για την μείωση των απωλειών νερού.
Πολλοί οργανισμοί ύδρευσης χρησιμοποιούν αισθητήρες για την παρακολούθηση του δικτύου από κάποιο έμπειρο χειριστή, και βαλβίδες μείωσης πίεσης για περιορισμό των απωλειών. Η ολοένα αυξανόμενη ροή δεδομένων από νέους αισθητήρες που μπαίνουν στο σύστημα, επιβαρύνει το φόρτο εργασίας τους. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, μπορούν να σχεδιαστούν έξυπνα λογισμικά και συσκευές οι οποίες θα αναλύουν το μεγάλο όγκο των πληροφοριών και θα παρέχουν στο χειριστή τη σωστή πληροφορία στην κατάλληλη στιγμή.
Η πράξη «Ευφυή Δίκτυα Νερού για Μείωση Απωλειών» (SmartWater2020) αφορά τον εκσυγχρονισμό τεσσάρων οργανισμών ύδρευσης στην Κύπρο και Κρήτη, μέσω της ανάπτυξης έξυπνου λογισμικού και έξυπνων συσκευών παρακολούθησης του δικτύου για διαρροές και προβλήματα ποιότητας, καθώς και ενός καινοτόμου συστήματος ελέγχου της πίεσης του δικτύου σε πραγματικό χρόνο. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των απωλειών νερού και του κόστους του μη-τιμολογημένου νερού, μέσω της μείωσης του χρόνου ανίχνευσης διαρροών, της έγκαιρης διάγνωσης προβλημάτων στην ποιότητα του νερού, αλλά και μέσω της αποτελεσματικότερης ρύθμισης της πίεσης στις διάφορες ζώνες του δικτύου με την χρήση ευφυών συστημάτων ελέγχου.
Στο πλαίσιο της πράξης, θα αγοραστεί εξοπλισμός ο οποίος θα διευρύνει την ικανότητα των εταίρων να παρακολουθούν και να ελέγχουν το δίκτυο που διαχειρίζονται. Ενδεικτικά, στο πλαίσιο των πιλοτικών δοκιμών, οι εταίροι θα εγκαταστήσουν ελεγχόμενες βαλβίδες μείωσης πίεσης, αυτόματους υδρομετρητές, αισθητήρες πίεσης/ροής και αισθητήρες ποιότητας νερού. Επιπρόσθετα, θα αναπτυχθούν και θα δοκιμαστούν καινοτόμοι κινούμενοι αισθητήρες οι οποίοι πλέουν στο δίκτυο υδροδότησης για την παρακολούθηση της κατάστασης των αγωγών.
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του SmartWater2020 θα δημιουργηθεί μια διαδικτυακή πλατφόρμα η οποία θα διασυνδεθεί με τα υφιστάμενα συστήματα των οργανισμών διαχείρισης νερού, καθώς επίσης και με τα καινούργια συστήματα τα οποία θα αγοραστούν.
Μία καινοτομία της πράξης έγκειται στη δυνατότητα της πλατφόρμας να αξιοποιεί μεθοδολογίες οι οποίες έχουν αναπτυχθεί από την ερευνητική κοινότητα για την ανάλυση του μεγάλου όγκου δεδομένων που παράγεται από τα συστήματα αυτά, για την εκτίμηση της κατάστασης του συστήματος, τη διάγνωση προβλημάτων, ως επίσης και για τον βέλτιστο έλεγχο της πίεσης στο σύστημα. Μια άλλη καινοτομία της πράξης είναι η μελέτη του πιο αποδοτικού σχεδιασμού επικοινωνίας μεταξύ των διαφόρων συστημάτων. Η ιδέα του έργου αναπτύχθηκε μέσα από τη μελέτη των πραγματικών αναγκών των οργανισμών ύδρευσης καθώς επίσης και μέσω εμπεριστατωμένης ανάλυσης των τεχνολογιών που βρίσκονται διαθέσιμες στο εμπόριο, η οποία κατέδειξε ένα κενό το οποίο το έργο αυτό επιχειρεί να καλύψει.
Οι δικαιούχοι της πράξης είναι το Ερευνητικό Κέντρο «Κοίος» του Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΠΚ), το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ), το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων του Υπ. Γεωργ. Αγρ. Αναπτ. και Περιβ. της Κύπρου (ΤΑΥ), τα Συμβούλια Υδατοπρομήθειας Λεμεσού και Λάρνακας (ΣΥΛΕ, ΣΥΛ) και η Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης-Αποχέτευσης Μαλεβιζίου (ΔΕΥΑΜ). Στο πλαίσιο του έργου, οι εταίροι θα κωδικοποιήσουν από κοινού τις απαιτήσεις για ένα ολοκληρωμένο σύστημα ευφυούς παρακολούθησης και ελέγχου του δικτύου, με στόχο την αγορά εξοπλισμού και πιλοτική εφαρμογή του σε όλους τους εταίρους. Στο σχεδιασμό του συστήματος θα εμπλακούν όλοι οι εταίροι οι οποίοι θα καθορίσουν τα δικά τους σενάρια χρήσης, καταδεικνύοντας τον διασυνοριακό χαρακτήρα της πρότασης. Κύρια ομάδα στόχου αποτελεί ο πληθυσμός των περιοχών που καλύπτουν οι πιο πάνω οργανισμοί, ο οποίος ξεπερνά τους 350,000 κατοίκους, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγάλου αριθμού εποχιακών επισκεπτών στα νησιά.